Marek Jerzy Toczek urodził się 8 października 1947 r. w Warszawie w rodzinie z wielopokoleniowymi tradycjami służby wojskowej dla Rzeczypospolitej.
W latach 1965 – 1969 studiował w Wyższej Szkole Marynarki Wojennej im. Bohaterów Westerplatte na kierunku dowódczym. Studia ukończył z wynikiem bardzo dobrym. W drodze wyróżnienia został skierowany do 7 Dywizjonu Niszczycieli na stanowisko dowódcy grupy artylerii ORP „WICHER”. W listopadzie 1969 r. został przydzielony do składu pierwszej załogi wcielanego do Marynarki Wojennej RP niszczyciela rakietowego typu 56 AE, któremu nadano imię ORP „WARSZAWA”. Przez kolejne lata uczestniczył w licznych ćwiczeniach zespołów okrętów, potwierdzając swoje wysokie kwalifikacje. Pod jego dowództwem wyrosło kilku klasowych specjalistów – mistrzów Marynarki Wojennej i mistrzów 3 Flotylli Okrętów.
W 1975 r. został skierowany na stacjonarne studia dowódczo – sztabowe do WSMW w Gdyni. Po ukończeniu studiów, nie wrócił „na flotę”, otrzymał przydział do Dowództwa Marynarki Wojennej na stanowisko oficera planowania operacyjnego w Oddziale Operacyjnym Sztabu MW. Pełnił tam obowiązki na kolejnych stanowiskach służbowych do końca 1984 r. Uczestniczył w licznych grach wojennych, ćwiczeniach i treningach dowódczo – sztabowych. Był współautorem zadania informatycznego nt. „Określenie stosunku sił uderzeniowych na Morskim Teatrze Działań Wojennych”.
W 1980 r. ukończył dwuletnie studia podyplomowe na Wydziale Nauk Społeczno-Politycznych Uniwersytetu Gdańskiego. Odbył kilkumiesięczną praktykę w Oddziale Szkolenia Operacyjnego Sztabu Generalnego WP. Potwierdził przed państwową komisją egzaminacyjną swoje kwalifikacje jako oficer morski i uzyskał dyplom oficera pokładowego żeglugi wielkiej.
W grudniu 1981 r. po aresztowaniu i skazaniu przez Sąd MW młodszego brata za organizowanie strajku w zakładzie pracy w Gdańsku, został odsunięty od dotychczas pełnionych obowiązków w pionie operacyjnym MW i w konsekwencji w 1984 r. oddelegowany poza resort ON.
Swą służbę kontynuował w Departamencie Spraw Obronnych Urzędu Gospodarki Morskiej w Warszawie. W lata 1988 -1990, aktywnie uczestniczył w pracach integracji resortowych struktur obronności. Jako dyrektor Biura Spraw Obronnych Żeglugi MTŻiŁ opracował i wdrożył „System obiegu informacji o aktualnej dyslokacji statków Polskiej Marynarki Handlowej i ich odwołaniu do portów schronienia w sytuacji zagrożenia wojennego”. Uczestniczył w cyklu szkoleń oficerów PMH m. in. w zakresie organizacji obrony przeciw dywersyjnej statków, przeciwdziałaniu piractwu morskiemu oraz prowadzeniu bezpiecznej żeglugi na akwenach zagrożonych działaniami wojennymi.
We wrześniu 1991 r. wrócił do MON. Minister ON adm. Piotr Kołodziejczyk powierzył mu stanowisko szefa Gabinetu Ministra Obrony Narodowej, które pełnił do końca stycznia 1992 r.
W sierpniu 1992 r. przyjął propozycję kadrową szefa resortu Spraw Wewnętrznych i po formalnym oddelegowaniu do MSW objął stanowisko dowódcy Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych MSW. Zainicjował intensywne działania organizacyjne związane z przejęciem pięciu dużych jednostek z MON. Opracowano i wdrożono nową strukturę organizacji i dowodzenia NJW, nowy program szkolenia taktycznego jednostek. Wobec dużych braków kadrowych w jednostkach NJW zdecydował o organizowaniu szkolenia młodszej kadry na kursach chorążych w Centrum Szkolenia w Katowicach. Z powodzeniem prowadzono nabór podoficerów służby zasadniczej do służby kontraktowej. Kilkudziesięciu perspektywicznych oficerów skierował na studia dowódczo – sztabowe i podyplomowe studia operacyjno – strategiczne w AON. Sukcesywnie odtwarzano zdolności taktyczne i eksploatacyjne uzbrojenia i sprzętu taktycznego w poszczególnych jednostkach.
Był jednym z inicjatorów i wykonawców koncepcji utworzenia na bazie NJW MSW nowej formacji – Gwardii Narodowej. Przyjął zaproszenia i uczestniczył w spotkaniach z kierownictwem podobnych formacji we Francji, Włoszech i Izraelu. Obserwował szkolenie poligonowe żołnierzy – gwardzistów, poznał ich organizację, uzbrojenie i wyposażenie techniczne.
W sierpniu 1995 r. wystąpił z prośbą do ministra SW o zwolnienie ze stanowiska dowódcy NJW i wycofanie oddelegowania do MSW. Prośba została przyjęta.
W październiku 1995 r. w ramach programu „Partnerstwo dla pokoju” uczestniczył w szkoleniu oficerów w Kanadzie. Po powrocie do kraju, wobec przedłużającego się okresu pozostawania bez przydziału organizacyjnego w dn. 2 września 1996 r. wypowiedział stosunek zawodowej służby wojskowej, prosząc o możliwie najkrótszy okres zwolnienia. Decyzję o zwolnieniu wiceadmirała Marka J. Toczka z zawodowej służby wojskowej i przeniesieniu go do rezerwy minister ON podpisał 5 września, zwalniając go z dniem 30 września 1996 r.
W uznaniu zasług, w 1992 r. został mianowany na stopień kontradmirała, dwa lata później na stopień wiceadmirała. Za nienaganną służbę żołnierską i osiągnięcia w pracy zawodowej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz wieloma odznaczeniami resortowymi.
Będąc w służbie nieczynnej włączył się w działalność środowisk społeczno – politycznych, aktywnie uczestnicząc w organizację i realizację ich programów. Był inicjatorem i współzałożycielem: „Patriotycznego Związku Organizacji Kresowych i Kombatanckich”, „Klubu Inteligencji Polskiej”, „Polska Nas Potrzebuje” i innych.
Interesuje się propagowaniem najnowszej historii, w tym: obronnością Rzeczypospolitej, stosunkami z sąsiadami, gospodarką morską, procesem transformacji ustrojowej III RP. Jest autorem licznych artykułów zamieszczanych na stronach internetowych organizacji i instytucji, z którymi współpracuje. Organizował i prowadził w Muzeum Niepodległości w Warszawie cykliczne konferencje naukowe: „Kresy – Wczoraj, Dzisiaj, Jutro”, wskazując dramat Polaków na Kresach w okresie 1941-1947, aktualną sytuację na Ukrainie – widmo odradzania się banderyzmu i możliwe budowanie dobrosąsiedzkich stosunków na gruncie prawdy i pojednania.
W okresie poprzedzającym ostatnie wybory do Sejmu RP przyjął propozycję władz PSL-u by reprezentować partię w okręgu gdyńskim. W toku kampanii wyborczej akcentował potrzebę restauracji polskiej gospodarki morskiej – przywrócenia polskiej bandery na morza i oceany, odbudowę pozycji polskich stoczni i potencjału kooperantów. Wskazał na istniejące, realne zagrożenie skażenia wód Bałtyku i zniszczenie życia biologicznego zatopionymi po wojnie środkami trującymi.
Jest członkiem „Klubu Generałów i Admirałów RP” i Koła nr 1 „Stowarzyszenia Oficerów MW” .